Arkeolojik araştırmaları yapılmamış sadece yer etütleri yapılmış yerler : 1- Kasabanın kuzey batısında bulunan Ardahan (Beykent) Köyü’nde eski su kemerleri, kilise yerleri, yine aynı köyün güneyinde Asar Kaya denilen yerde yeraltı sanayi çarşısı, 2- Girmana (Kirmanlı) beldesinde toprak höyük, 3- Kocaözü Kasabasında kırma taş höyük, 4- Ansur, Mişevge ve İbocuk Köyü’ndeki oyma pınarlar ve Kanlıdere civarında kabartma resimler ve yapay magaralar, 5- Bogazgören ve Basak köylerinde Hititlere ait hiyeroglif yazıtlar, 6- Güzelyurt Kasabasında Doğu Romalılara ait kale,mezar,kilise gibi tarihi kalıntılar, 7- Doyran Dağı diye anılan dağın üzerinde zindan ve mezarlarla, saray kalıntıları. Taşhan : 62×33 metre büyüklüğündeki üç kitabesi vardır. İki aşamada yapılan hanın ilk kitabesi kapalı bölümün kapısı üstündedir. Buna göre; hanın 1.kısmı olan kuzeydeki eski kısmı Selçuklular devrinde, 1218 Miladi 615 Hicri yılında 1. İzzettin Keykavus tarafından Ebu’l Hasan oğlu Selim El-Malati’ye yaptırıldığı yazmaktadır. Aynı kitabe, Ermenice ve Süryanice olarak yinelenmiştir. İkinci yazıt avlulu bölümün kapısı üstündedir. I.Alaeddin Keykubad döneminde (1229- 1237) yapıldığı belirtilmektedir. Kapalı bölümdeki üçüncü yazıt ise 16. yüzyılda yapılmış onarımı göstermektedir. Selçuklu Sultan Hanlarının geleneklerini devam ettiren yapı,önde revaklı kare avlu,avluyu takiben de hol kısmından oluşur dikdörtgen planlı ve avlulu,eyvanlı yapı grubundadır.Eski Malatya’daki büyük hanın stilindedir.Avlunun çevresine yapılan 2.kısım ise Osmanlılar devrindeKöprülü Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır.Burası şimdiki iş yerleri olarak kullanılan kısımdır.Ölçüleri birbirini tutmayan odalarca sarılmıştır.Girişin sağ ve solundaki, kare planlı odaların üstü beşik tonazlarla örtülü olup içlerinde birer ocak vardır.Bu yerler Köprülü Devrinde günümüzdeki hükümet daireleri yerine devlet iaşe konağı olarak kullanılmak üzere inşa edilmiştir. Üç nefli kapalı bölümün batı duvarı payadanlarla güçlendirilmiştir. Yapı bezemesizdir. Osmanlı döneminde yoğun tamir görmüş olan han, 1987Vakıflar İdaresi’nce restore edilmiştir. Köprülü Mehmed Paşa Cami : Taşhan’ın 50 metre güneydoğusunda yer alan cami tek minareli ve kesme taştan inşa edilmiştir. Ana mekana girişin üstündeki yazıtta 1661’de Fazıl Ahmet Paşa tarafından yaptırıldığı yazılıdır.Bu kitabede üzerinde durulacak taraf, tarihi ile Fazıl kelimesidir. Kitabedeki tarihte Köprülü Mehmet Paşa ölmüş ( 516 Rebülevvel 1071- 30 Ekim 1661) ve yerine oğlu Fazıl Ahmet Paşa sadrazam olmuştur. Bu duruma göre, ya Köprülü Mehmet Paşa ya da Fazıl isim veya sıfatını taşımakta idi, yahutta oğlunun ismi kitabeye yanlışlıkla Mehmet şeklinde yazılmıştır. Son cemaat yerinin karşısındaki muslukların üstünde ise 1815 tarihli onarım yazıtı vardır. Revaklı, beş kubbeli son cemaat yerinden dikdörtgen planlı ana plana geçilir. Ana mekan sekizgen kasnağa oturan kubbe ve yanlarda beşik tonozla örtülüdür. Girişin karşısındaki mihrap, yalındır. Minare batı duvarına bitişiktir.Yakın zamanda Vakıflar idaresince restore edilmiştir. Camii üzerindeki kitabede : Yaptı bu Cami- i Şerifi yümnile hayrı şaad edip Sadrazam Köprülü Fazıl Mehmet Paşa gördü Hatif dedi tamir eyleyip tarihini. Ahsenallahu ileykem yeser allahu maşa-vadua : Allah sizlere iyilikte bulunsun. Allah dilediğin kolaylık sağlar. Bina fi sene 71 : bina-cami 71 senesi içerisinde yapılmıştır.Hasan Ağa Nazır.Ketebehu (?) Kad Vaka’al Ferah Fi Sene 72 yazılıdır. Abdest musluklarının mevcut olduğu duvar üzerindeki kitabede : “Sahibal Hayrat Vel Hasanat” – Zabid Dai İsmail Ağa sene :1815 Miladi. 1230 Hicri. Bu kitabe tamir kitabesidir. Köprülü Mehmed Paşa Hamamı : Taşhan’ın duvarına bitişik bir hamamdır. Kitabesi olmamasına rağmen tahminen XVII. yüzyıl eseridir .Cami ile birlikte yapıldığı sanılmaktadır. Kesme ve moloz taşlardan inşa edilmiştir. Çok yıkıktır. Dikdörtgen planlı hamam üç bölümlü,klasik Osmanlı tipidir. Yapının girişinde meyilli çatı ile örtülü kısma oradan da kare soyunmalığa gelinir.Burası kare mekan şeklinde ve üzeri tromplu kubbe ile örtülüdür. Soyunma kısmından soğukluk kısmına kısmına geçilir. Üzeri beşik totnozlarla örtülü dikdörtgen şeklinde uzunca bir höldür. Burayı küçük bir mekan izler. Ve batı duvarındaki küçük bir kapı ile halvete geçilir. Burası yine tromplu kubbe ile örtülüdür. Halvetin kuzey savunma zeminin doğu duvarına birişik külhanı vardır. Kilise : İlçe merkezinde Hekimhan İlçe Jandarma Komutanlığı’nın içerisinde yer alan ve bir ara hapishane olarak kullanılan bina, şuanda kömürlük olarak kullanılmaktadır ve yıkık durumdadır.Yan cephe duvarında bulunan taş kabartma haç işaretlerinden Bizans döneminde kilise olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Yapı dikdörtgen planlı, basit bazilika tipindedir. Güzelyurt Höyük : Hekimhan Güzelyurt yol güzergahında yer alır. Yoğun olarak tunç çağını barındırır. Tahribat fazladır. Türbeler : Bayhacı evindeki Burhan Baba Türbesi, Kayabaşı Türbesi Çeşmeler : Kalekapısı çeşmesi, Eski çarşı pınarı (Rumi 1299), Hasanağapınarı, İmam pınarı, Gümüşpınar, Kalfa pınarı, Garipağaoğlu Çeşmesi, Marziye Hacı’nın pınarı, Sarıkız’daki Çatal çeşme. Konaklar : Alaattin ÇATAL’ ın konağı, Camcı Ömer Efendi’nin konağı ve de Turan GARİPAĞAOĞLU’nun konağı, Abbas GÜCENMEZ’e ait konak, Camcı Emin Efendi’nin konağı ilçemizde bulunan konaklardır. Turan GARİPAĞAOĞLU’na ait konak harap durumdadır. Diğerlerinde ise hala oturulmaktadır.
